Όμως η χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε αντιδιαστολή με τη χρήση των ορυκτών καυσίμων και της πυρηνικής ενέργειας, έχει κατά κύριο λόγο θετικές συνέπειες όπως παρουσιάζεται στη συνέχεια.
Επισκόπηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προέρχονται από φυσικές και ουσιαστικά ανεξάντλητες πηγές όπως ο ήλιος, ο άνεμος, το νερό και τα φυτά. Οποιαδήποτε πηγή ενέργειας θεωρείται «ανανεώσιμη» δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ή να εξαντληθεί και πρέπει να ανανεώνεται συχνά (εντός του μέσου όρου της ανθρώπινης ζωής) και φυσικά.
Επιπλέον, η ανανεώσιμη ενέργεια δεν είναι το ίδιο πράγμα με την καθαρή ή την πράσινη ενέργεια. Ενώ πολλές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θεωρούνται καθαρή ενέργεια, αυτός ο όρος αναφέρεται συγκεκριμένα στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις μιας πηγής ενέργειας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πυρηνική ενέργεια μπορεί να θεωρηθεί, σε ορισμένους κύκλους, καθαρή (αλλά όχι πράσινη).
Η πράσινη ενέργεια είναι στην πραγματικότητα ένα υποσύνολο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που αντιπροσωπεύει τους πιο ωφέλιμους πόρους για το περιβάλλον. Περιλαμβάνει:
- Ηλιακή ενέργεια
- Αιολική ενέργεια
- Γεωθερμική ενέργεια
- Ενέργεια βιοαερίου
- Ενέργεια βιομάζας
- Υδροηλεκτρική ενέργεια χαμηλής πρόσκρουσης
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που δεν θεωρούνται πράσινες περιλαμβάνουν:
- Υδροηλεκτρική ενέργεια μεγάλης κλίμακας
- Ενέργεια από την καύση στερεών αποβλήτων
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μειώνουν το αποτύπωμα άνθρακα
Όλοι γνωρίζουμε καλύτερα πώς οι ενέργειές μας επηρεάζουν το περιβάλλον. Είναι κάτι περισσότερο από καλαμάκια και θαλάσσιες χελώνες. Από τα ρούχα που αγοράζουμε και το φαγητό που τρώμε μέχρι τον ηλεκτρισμό που τροφοδοτεί την οικογενειακή βραδιά ταινιών, σχεδόν κάθε επιλογή που κάνουμε επηρεάζει το περιβάλλον. Απλώς μπορεί να μην το γνωρίζουμε.
Αυτές οι καθημερινές αποφάσεις συνθέτουν το αποτύπωμα άνθρακα, μια μέτρηση που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Όπως ίσως μαντέψατε, η χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στο σπίτι σας μειώνει το αποτύπωμα άνθρακα «αντισταθμίζοντας» ή αντικαθιστώντας την ανάγκη για εκπομπές ορυκτών καυσίμων με πηγές ενέργειας μηδενικών εκπομπών όπως ο άνεμος και η ηλιακή ενέργεια.
Έτσι, η επανεξέταση της πηγής ενέργειας του σπιτιού σας είναι ένας σημαντικός τρόπος για να μειώσετε το αποτύπωμα άνθρακα.
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μειώνουν τους επιβλαβείς ατμοσφαιρικούς ρύπους
Όταν τα ορυκτά καύσιμα καίγονται για τη δημιουργία ηλεκτρικής ενέργειας, αντιδρούν με το οξυγόνο για να σχηματίσουν οξείδιο του αζώτου ή NOx, ένα επικίνδυνο αέριο του θερμοκηπίου. Όχι μόνο το αέριο μπορεί να δημιουργήσει αιθαλομίχλη και όξινη βροχή, αλλά αντιδρά χημικά και παράγει όζον στο επίπεδο του εδάφους, έναν επιβλαβή ατμοσφαιρικό ρύπο. Το στρατοσφαιρικό όζο, γνωστό ως στρώμα του όζοντος, μας προστατεύει από τις επιβλαβείς ακτίνες UV που εκπέμπονται από τον ήλιο. Ωστόσο, το επίγειο ή το τροποσφαιρικό όζον μπορεί να προκαλέσει μια ποικιλία προβλημάτων υγείας, όπως:
- Βήχα
- Ερεθισμό λαιμού
- Φλεγμονή των αεραγωγών
- Μειωμένη πνευμονική λειτουργία
- Κατεστραμμένο πνευμονικό ιστό
Το όζον στο επίπεδο του εδάφους δημιουργείται συνδυάζοντας τη θερμότητα, το ηλιακό φως και τις πτητικές οργανικές ενώσεις (ειδικά ανθρωπογενείς χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται και παράγονται στην κατασκευή χρωμάτων, φαρμακευτικών προϊόντων και ψυκτικών).
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν απελευθερώνουν οξείδια του αζώτου όταν παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Έτσι, όχι μόνο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν απελευθερώνουν αέρια θερμοκηπίου, αλλά μειώνουν επίσης το αποτύπωμα άνθρακα και συμβάλλουν στην αντιστάθμιση της ανάγκης για ενέργεια από ορυκτά καύσιμα που μπορεί να συμβάλει στην υπερβολική ατμοσφαιρική ρύπανση στις αστικές περιοχές
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ Α.Π.Ε.
Στην εποχή της αειφόρου ανάπτυξης και των κλιματικών αλλαγών που ζούμε, η χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μειώνει τη προσθήκη στην ατμόσφαιρα θερμοκηπιακών αερίων (κυρίως διοξειδίου του άνθρακα) τα οποία εκλύονται από την καύση των ορυκτών καυσίμων. Ταυτόχρονα μειώνεται η ρύπανση της ατμόσφαιρας με σωματίδια, αιθάλη και αέριους ρύπους όπως το διοξείδιο του θείου και τα οξείδια του αζώτου. Η θερμική ρύπανση της ατμόσφαιρας και των υδάτινων πόρων που προκαλεί η χρήση των ορυκτών καυσίμων και της πυρηνικής ενέργειας αποφεύγεται με τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ταυτόχρονα αποφεύγεται η χρησιμοποίηση εξαντλήσιμων φυσικών πόρων όπως του πετρελαίου, του άνθρακα, του φυσικού αερίου και του Ουρανίου, τα οποία είναι πεπερασμένα στον πλανήτη και αντί αυτών χρησιμοποιούνται οι ανανεώσιμοι και ανεξάντλητοι ενεργειακοί πόροι.
Η εξόρυξη ορυκτών καυσίμων και ουρανίου έχει σαν αποτέλεσμα την υποβάθμιση του περιβάλλοντος στις περιοχές που πραγματοποιούνται οι εξορύξεις, όπως μπορεί να διαπιστώσει κάποιος με μια επίσκεψη στα λιγνιτωρυχεία της Κοζάνης, της Πτολεμαΐδας ή της Μεγαλόπολης Αρκαδίας. Ταυτόχρονα, ελλοχεύει ο κίνδυνος σημαντικού περιβαλλοντικού ατυχήματος και σχετικά πρόσφατη είναι η περίπτωση της καταστροφής εξέδρας υποθαλάσσιας εξόρυξης πετρελαίου της BP στο κόλπο του Μεξικού η οποία δημιούργησε μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή. Παρόμοιες περιβαλλοντικές καταστροφές έχουν δημιουργηθεί από θαλάσσια ατυχήματα πλοίων που μεταφέρουν πετρέλαιο.
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ Α.Π.Ε.
Τα ενεργειακά οφέλη από τη χρήση των ΑΠΕ για μία χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία βασίζει την παραγωγή της σε ενέργεια και ενεργειακά προϊόντα στον εγχώριο μεν αλλά ρυπογόνο λιγνίτη και στο εισαγόμενο πετρέλαιο και φυσικό αέριο, είναι πολλά και συγκεκριμένα.
Η όποια εξάρτηση που υπάρχει από το εισαγόμενο πετρέλαιο και φυσικό αέριο μειώνεται με τη σταδιακή υποκατάστασή τους από εγχώριους ανανεώσιμους ενεργειακούς πόρους με αποτέλεσμα να μειώνεται η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας. Η αυξημένη ενεργειακή εξάρτηση κάνει τη χώρα περισσότερο ανασφαλή, αλλά και ευάλωτη σε γεωπολιτικές αναταραχές και αλλαγές που συμβαίνουν καθημερινά.
Επομένως η υποκατάσταση των εισαγόμενων ορυκτών καυσίμων με εγχώριους ανανεώσιμους ενεργειακούς πόρους βελτιώνει την ενεργειακή ανεξαρτησία και την ασφάλεια της χώρας. Ταυτόχρονα μειώνονται οι ανάγκες της ΔΕΗ για επενδύσεις σε νέες εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρισμού από ορυκτά καύσιμα .
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ Α.Π.Ε.
Η χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την παραγωγή ενέργειας και ενεργειακών προϊόντων δημιουργεί πολλά οικονομικά οφέλη που περιλαμβάνουν:
α) Την αύξηση των επενδύσεων σε εγκαταστάσεις αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
β) Τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων στους τομείς αυτούς, αλλά και στη παραγωγή βιομάζας για την ενεργειακή αξιοποίησή της.
γ) Τη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας λόγω της μείωσης των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων.
δ) Τη δυνατότητα δραστηριοποίησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ιδιωτών επενδυτών στη παραγωγή ενέργειας και ενεργειακών προϊόντων που προηγουμένως δεν ήταν δυνατόν καθώς στους τομείς αυτούς και ιδιαίτερα στην παραγωγή ηλεκτρισμού από ορυκτά καύσιμα δραστηριοποιούντο παραδοσιακά μεγάλες εταιρείες.
ε) Την προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης με τη δημιουργία πολλών μικρών και μεσαίων εταιρειών παραγωγής ενέργειας σε διάφορες απομακρυσμένες περιοχές της Ελληνικής περιφέρειας.
Στ) Την αύξηση του ακαθάριστου Εθνικού προιόντος λόγω της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ Α.Π.Ε.
Η χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συνεπάγεται πολλά κοινωνικά οφέλη που περιλαμβάνουν:
α) Τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για τη κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας και ενεργειακών προϊόντων από ΑΠΕ. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σήμερα όπου η ανεργία στη χώρα είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα.
β) Τη δημιουργία επιχειρήσεων αξιοποίησης των ΑΠΕ σε απομακρυσμένες περιοχές με λιγοστούς εναλλακτικούς τρόπους ανάπτυξης. Συνήθως η αξιοποίηση των ΑΠΕ γίνεται σε περιοχές μακριά των αστικών κέντρων της χώρας.
γ) Τη δημιουργία επιχειρήσεων παραγωγής, επεξεργασίας και τυποποίησης της βιομάζας για ενεργειακή χρήση σε περιοχές μακριά των αστικών κέντρων όπου απασχολούνται άτομα και όπου δεν υπάρχουν πολλοί εναλλακτικοί τρόποι απασχόλησης.
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ Α.Π.Ε.
Η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η δημιουργία επιχειρήσεων στους τομείς αυτούς, προάγει την καινοτομία και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών στον τομέα της ενέργειας.
Η δημιουργία επιχειρήσεων στον τομέα των Α.Π.Ε. συμβάλλει στην αύξηση της έρευνας στους τομείς αυτούς, στη δραστηριοποίηση περισσότερων επιστημόνων και μηχανικών στις νέες ενεργειακές τεχνολογίες και σε τελική ανάλυση στην αύξηση των καινοτομιών στον τομέα των ΑΠΕ.
Ταυτόχρονα η προώθηση των επενδύσεων στις νέες ενεργειακές τεχνολογίες έχει σαν αποτέλεσμα την τεχνολογική αναβάθμιση του παραγωγικού δυναμικού της χώρας με τη δημιουργία σύγχρονων τεχνολογικά εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ.
Συνεπώς, η χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει πολλαπλά οφέλη σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Δεδομένου ότι τα μειονεκτήματα από τη χρήση των ΑΠΕ είναι ελάχιστα, αποτελεί μονόδρομο σήμερα η περαιτέρω ανάπτυξη τους στην Ελλάδα. Απομένει μόνο να βρεθεί η άριστη κατανομή των βαρών που θα επωμισθούν οι διάφορες κοινωνικές ομάδες τουλάχιστον για όσο χρονικό διάστημα απαιτείται οικονομική στήριξη από την πολιτεία για την προώθηση ορισμένων νέων ενεργειακών τεχνολογιών.
Το πυρηνικό δυστύχημα του Τσερνόμπιλ έλαβε χώρα στις 26 Απριλίου του 1986, στον αντιδραστήρα αρ. 4 του Πυρηνικού Σταθμού Παραγωγής Ενέργειας του Τσερνόμπιλ της Σοβιετικής Ένωσης, ο οποίος σήμερα βρίσκεται σε εδάφη της Ουκρανίας.
Το ατύχημα ήταν της τάξης του μέγιστου προβλεπόμενου ατυχήματος στην Διεθνή Κλίμακα Πυρηνικών Γεγονότων, διατάραξε σοβαρότατα τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν στις γύρω περιοχές και είχε σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία.
Από το ατύχημα πέθαναν επιτόπου 2 από τους εργάτες του σταθμού. Μέσα σε τέσσερις μήνες, από τη ραδιενέργεια και από εγκαύματα λόγω της θερμότητας, πέθαναν 28 πυροσβέστες που έσπευσαν στο χώρο του ατυχήματος και διαπιστώθηκαν 19 επιπλέον θάνατοι ως το 2004.
Επιπλέον, υπολογίζεται ότι επηρεάστηκε η υγεία εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων εξαιτίας της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος με ραδιενέργεια. Οι ποσοστιαίες αυξήσεις των καρκίνων ήταν άνω του 15% στους πληθυσμούς που εκτέθηκαν, με χιλιάδες θανάτους από καρκίνο και λευχαιμία να συνδέονται με το ατύχημα.
Η καταστροφή που προκάλεσε το ατύχημα φάνηκε από τις μετέπειτα συνέπειες του: ο χώρος εκκενώθηκε, έγινε μια μεγάλη διαρροή ραδιενέργειας, πολλοί άνθρωποι εκτέθηκαν σε ραδιενέργεια και εργάτες εγκατέλειψαν τον τόπο εργασίας τους.
Τα Μέσα Ενημέρωσης αργότερα αναφέρθηκαν στο περιστατικό ως μια καταστροφή ευρείας κλίμακας, αναφερόμενα σε αυτό ως πυρηνικό ατύχημα και επίσης εκτίμησαν ότι η ζημιά που προκλήθηκε στο Τσέρνομπιλ είχε καταστροφικές συνέπειες και για την υπόλοιπη Ευρώπη.
Χρειάστηκε να περάσουν δύο ολόκληροι μήνες από την έναρξη της πυρηνικής κρίσης στη Φουκουσίμα, για να παραδεχθεί τελικά η διαχειρίστρια εταιρία Tepco ότι η μερική τήξη του πυρήνα στον αντιδραστήρα 1 επήλθε μόλις 5 ώρες μετά το σεισμό και το τσουνάμι της 11ης Μαρτίου 2011, ενώ ακολούθησε ολική τήξη του πυρήνα 16 ώρες αργότερα. Η κατάσταση στον πυρηνικό σταθμό Φουκουσίμα κατατάσσεται σήμερα στα ανώτερα επίπεδα της κλίμακας από πλευράς επιπτώσεων.
Η πυρηνική κρίση στην Ιαπωνία είναι χειρότερη από αυτή του Three Mile Island. Τόσο η Ιαπωνική όσο και η Γαλλική αρχή για την πυρηνική ασφάλεια επιβεβαιώνουν ότι η διαρροή ραδιενέργειας ήταν σημαντική. Η Γαλλική αρχή για τα πυρηνικά (ASN) βαθμολογεί το ατύχημα με 5 ή 6 στη Διεθνή Κλίμακα Πυρηνικών και Ραδιενεργών Περιστατικών INES (International Nuclear and Radiological Events), αντί για 4 όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί. Ως κατηγορία 5 χαρακτηρίζεται ένα ατύχημα με «τοπικές επιπτώσεις» (local consequences) ενώ 6 ένα ατύχημα με ευρύτερες επιπτώσεις» (wider consequences). Το ατύχημα στο Τσερνόμπιλ, ήταν επιπέδου 7, «πολύ σοβαρό ατύχημα» (major accident) και το σοβαρότερο στην ιστορία της πυρηνικής ενέργειας.
Τι συνέβη στη Φουκουσίμα
Όλα άρχισαν την Παρασκευή 11 Μαρτίου 2011, όταν ο Εγκέλαδος χτύπησε περίπου 70 χιλιόµετρα βορειοανατολικά των ακτών της Ιαπωνίας, µε έναν από τους πέντε ισχυρότερους σεισµούς που έχουν µετρηθεί στη σύγχρονη εποχή, µεγέθους 9 βαθµών της κλίµακας Ρίχτερ. Ο σεισµός πυροδότησε ένα πανίσχυρο τσουνάµι, µε κύµατα που έφτασαν σε ύψος τα 40,5 µέτρα και σάρωσαν τα πάντα στο πέρασµά τους. ∆εκαέξι χιλιάδες Ιάπωνες έχασαν τη ζωή τους, 6.000 τραυµατίστηκαν, 3.500 συνεχίζουν να αγνοούνται. ∆ρόµοι, λιµάνια και σιδηροδροµικές γραµµές υπέστησαν τεράστιες ζηµιές, φωτιές ξέσπασαν σε πολλές περιοχές, ένα φράγµα κατέρρευσε. Περίπου 4,4 εκατοµµύρια νοικοκυριά έµειναν χωρίς ηλεκτρικό και 1,5 εκατοµµύριο χωρίς νερό.
Το χειρότερο όµως ήταν ότι «ξύπνησε» η πυρηνική απειλή. Το τσουνάµι προκάλεσε σοβαρές ζημιές στον πυρηνικό σταθµό Φουκουσίµα Νταΐτσι και ξεκίνησε µια µάχη µε τον χρόνο για να αποφευχθεί η τήξη τριών από τους επτά πυρηνικούς αντιδραστήρες του. Η µόλυνση τελικά περιορίστηκε αλλά δεν αποφεύχθηκε: η ραδιενέργεια που εκλύθηκε ήταν ανάλογη ενός Τσερνόµπιλ και εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες εκκένωσαν την περιοχή σε ακτίνα 80 χιλιοµέτρων.
Η πιο ακριβή φυσική καταστροφή όλων των εποχών, µε κόστος 181 δισ. ευρώ, συντελέστηκε σε λίγα 24ωρα.
Τον περασμένο Οκτώβριο εμπειρογνώμονες της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενεργείας μετέβησαν στην Ιαπωνία για να βοηθήσουν στον καθαρισμό εκτεταμένων περιοχών γύρω από τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα που έχουν μολυνθεί από τη ραδιενέργεια. Συγκεκριμένα, ομάδα 12 διεθνών εμπειρογνωμόνων και μελών της ΙΑΕΑ με επικεφαλής τον Χουάν Κάρλος Λεντίχο, υπεύθυνο για την προστασία από τη ραδιενέργεια στο συμβούλιο πυρηνικής ασφαλείας της Ισπανίας, επισκέφθηκαν την Ιαπωνία από τις 7 ως τις 15 Οκτωβρίου, ανταποκρινόμενοι σε σχετικό αίτημα των ιαπωνικών αρχών.
Η παρέμβαση της ΙΑΕΑ, αποτελεί ένδειξη της δυσκολίας του έργου καθαρισμού της περιοχής γύρω από τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα. Ο διευθυντής της ΙΑΕΑ Γιουκίγια Αμάνο δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι η Ιαπωνία «δεν έχει τόση εμπειρία» για να φέρει σε πέρας το έργο αυτό.
Σύμφωνα με το ιαπωνικό υπουργείο Περιβάλλοντος, η έκταση των μολυσμένων περιοχών μπορεί να φθάνει τα 2.400 τετρ.χλμ.
Δέκα µήνες µετά το ατύχημα, οι Ιάπωνες, οπλισµένοι µε αποφασιστικότητα και µια έκτακτη χρηµατοδότηση ύψους 120 δισ. ευρώ, έχουν ήδη αποκαταστήσει τα δύο τρίτα των ζηµιών.
Η… ανασφάλεια των πυρηνικών αντιδραστήρων
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της εταιρίας, οι θερμοκρασίες στο εσωτερικό του αντιδραστήρα 1 έφτασαν τους 2.800°C, το καύσιμο έλιωσε και συγκεντρώθηκε στον πυθμένα του δοχείου πίεσης όπου δημιουργήθηκαν ρωγμές. Ως αποτέλεσμα, η ραδιενέργεια που διέρρευσε από τον πυρήνα εξαπλώθηκε στο έδαφος και τη θάλασσα με το νερό ψύξης.
«Η καθυστέρηση στην εξακρίβωση του τι ακριβώς συνέβη στον αντιδραστήρα μετά το σεισμό και το τσουνάμι, καταδεικνύει για άλλη μία φορά την πλήρη αποτυχία της πυρηνικής βιομηχανίας να αντιμετωπίσει τη σοβαρότητα της κατάστασης και τους εγγενείς κινδύνους που κρύβει η πυρηνική ενέργεια. Η Tepco έπρεπε να γνωρίζει ότι το νερό που αντλήθηκε στον αντιδραστήρα 1 θα ρυπαινόταν με υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας. Είναι εξοργιστικό το γεγονός ότι η εταιρία δεν έκανε περισσότερα ώστε να αποφευχθεί η διαρροή τεράστιων ποσοτήτων ραδιενεργού νερού στη θάλασσα. Το αποτέλεσμα είναι ότι ραδιενεργός ρύπανση με μακρά διάρκεια ζωής έχει εξαπλωθεί στην ανατολική ακτή της Ιαπωνίας, εκθέτοντας σε σοβαρούς και μακροχρόνιους κινδύνους το θαλάσσιο περιβάλλον», δήλωσε ο Jan Beránek, υπεύθυνος της εκστρατείας ενάντια στα πυρηνικά της Διεθνούς Greenpeace.
Επιστήμονες της Greenpeace μετρούν τη ραδιενέργεια στο Namie, 30 χιλιόμετρα από το πυρηνικό εργοστάσιο Fukushima Daiichi, στις 26 Μαρτίου 2011. (φωτ. Christian ijlund / Greenpeace)
«Η πυρηνική βιομηχανία ισχυριζόταν ότι περιστατικά όπως αυτό στη Φουκουσίμα δε θα μπορούσαν να συμβούν σε αυτό τον τύπο αντιδραστήρα, έπειτα από την εμπειρία που συγκεντρώθηκε από προηγούμενα περιστατικά. Οι ιαπωνικές αρχές καθυστέρησαν πάρα πολύ να παραδεχθούν ότι έκαναν λάθος. Εν όψει των νέων παραδοχών της Tepco, καταρρέουν οι ισχυρισμοί της πυρηνικής βιομηχανίας για την ασφάλεια των πυρηνικών αντιδραστήρων. Είναι σαφές πλέον ότι δε μπορούμε να εναποθέτουμε την ασφάλειά μας και τη δημόσια υγεία στα χέρια της πυρηνικής βιομηχανίας», συμπλήρωσε ο Beránek.
Τι έφταιξε;
Ερωτήματα του τύπου: «Φταίει η Ιαπωνία για το ατύχημα;» ή «Μήπως το ατύχημα συνέβη επειδή οι αντιδραστήρες είναι παλαιοί ή κατασκευασμένοι με χαμηλές προδιαγραφές σε μία σεισμογενή ζώνη;» είναι λογικό να προκύπτουν μετά από ένα τέτοιο ατύχημα. Πριν καταλογίσουμε ευθύνες, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η πυρηνική τεχνολογία είναι επικίνδυνη από τη φύση της, σχετίζεται με αναπόφευκτους κινδύνους ενώ τα ατυχήματα είναι πολύ σοβαρά και με μακροχρόνιες επιπτώσεις. Η πυρηνική ενέργεια θα είναι πάντα επιρρεπής σε ατυχήματα που σχετίζονται με ανθρώπινο λάθος, αστοχία στο σχεδιασμό και φυσικές καταστροφές. Υπάρχουν πολύ καλύτερες, πιο ασφαλείς, οικονομικές και αξιόπιστες λύσεις. Η πυρηνική ενέργεια απλά δεν αξίζει το ρίσκο.
Παρά το γεγονός ότι η Ιαπωνία διαθέτει μερικούς από τους καλύτερους μηχανικούς και πυρηνικούς επιστήμονες στον κόσμο και παρά το ότι οι αντιδραστήρες της πιστεύεται ότι είναι σχεδιασμένοι να αντέχουν στους σεισμούς, το ατύχημα δεν απεφεύχθη. Ωστόσο, οι κανονισμοί σχετικά με την επιλογή τοποθεσίας ενός πυρηνικού σταθμού έχουν αλλάξει από τότε που κατασκευάστηκε ο Φουκουσίμα.
Θυμίζουμε ότι η Ιαπωνία έχει 54 αντιδραστήρες σε 18 πυρηνικούς σταθμούς. Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς είναι 47.000MW που για το 2010 κάλυψε το 29% της ηλεκτροπαραγωγής.
Τέσσερις πυρηνικοί σταθμοί είναι εγκατεστημένοι στην ανατολική όχθη κοντά στο επίκεντρο του σεισμού: Οναγκάβα (3 αντιδραστήρες), Φουκουσίμα-Νταΐτσι (6 αντιδραστήρες), Φουκουσίμα Νταΐνι (4 αντιδραστήρες) και Τοκάι (1 αντιδραστήρας). Αυτοί οι αντιδραστήρες χρησιμοποιούν τεχνολογία ζέοντος ύδατος (Boiling Water Reactors) και τέθηκαν σε λειτουργία στις δεκαετίες του 1970 και του 1980. Ο πλησιέστερος σταθμός είναι ο Κασιβαζάκι-Καρίβα (7 αντιδραστήρες) που βρίσκεται στην αντίπερα όχθη (δυτική) της νήσου Χονσού (το μεγαλύτερο νησί της Ιαπωνίας – σε αυτό βρίσκεται το Τόκιο). Υπάρχουν πολλοί πυρηνικοί σταθμοί με παρόμοια τεχνολογία σε Ευρώπη και Αμερική.
Σημειώνουμε ότι από τους συνολικά 54 πυρηνικούς αντιδραστήρες της Ιαπωνίας, μόνο δέκα βρίσκονται τώρα σε λειτουργία.
• Το ατύχημα στο σταθμό επεξεργασίας πυρηνικών καυσίμων Μάγιακ, στη Ρωσία το 1957 (κατηγορία INES 6), οι επιπτώσεις του οποίου γίνονται αισθητές ακόμα και σήμερα, περισσότερο από μισό αιώνα μετά.
• Το ατύχημα στον πυρηνικό σταθμό Three Mile Island, στις ΗΠΑ το 1979 (κατηγορία INES 5).
• Το ατύχημα στον πυρηνικό σταθμό Τοκαιμούρα το 1999 (κατηγορία INES 4) όπου δύο εργάτες πέθαναν από υπερβολική έκθεση σε ραδιενέργεια.
• Το ατύχημα στον πυρηνικό σταθμό Μποχουνίτσε το 1977 (κατηγορία INES 4) το οποίο κρατήθηκε μυστικό από τις σοβιετικές αρχές για δεκαετίες.
• Η παραλίγο τήξη ενός εκ των αντιδραστήρων στον πυρηνικό σταθμό Φόρσμαρκ της Σουηδίας το 2006 (κατηγορία INES 2)