Μπορώ να έχω έλεγχο του θερμοσίφωνα και από τους τρείς ορόφους του σπιτιού μου ?
Σε άλλες περιπτώσεις έχουμε συναντήσει σε ενοικιαζόμενα δωμάτια τέτοιες απαιτήσεις. Δηλαδή, έχουμε 10 δωμάτια ενοικιαζόμενα και θέλουμε το μοναδικό μας θερμοσίφωνο (είτε κανονικό είτε ηλιακό) να ελέγχεται από πολλά δωμάτια ή και από όλα!!
Γίνεται αυτό;
Όλα γίνονται και πολλά ακόμη! Πάμε να δούμε το πώς…
Έχουμε ένα διαμέρισμα με περισσότερους από ένα ορόφους, ή ένα οροφοδιαμέρισμα μεγάλο, ή μερικά δωμάτια. Το μοναδικό μας θερμοσίφωνο (ή ηλιακό για περιπτώσεις συννεφιάς) θέλουμε να το χειριζόμαστε από παντού. Από 5 ή 10 ή όσα σημεία θέλουμε.
Στην περίπτωση αυτή και υπό την προϋπόθεση ότι στον ηλεκτρικό πίνακα έχουμε τα απαραίτητα για τη λειτουργία του θερμοσίφωνα, θα χρειαστούμε τα παρακάτω:
Τεχνικό: Οπωσδήποτε Ηλεκτρολόγο. Εργασίες ηλεκτρολογικές και ειδικά εντός πίνακα ΔΕΝ κάνουμε μόνοι μας.
Υλικά που θα τοποθετηθούν εντός πίνακα: Ένα ρελέ ισχύος 2Χ25Α,
ένα ρελέ καστάνιας (συνήθως αυτά θα τα βρούμε σε 2Χ16Α αλλά δε μας πειράζει διότι το καστάνιας θα οπλίσει με τη σειρά του το ρελέ ισχύος, άρα δεν θα έχουμε φορτία στις επαφές του, πέραν των φορτίων που αντέχει, μπορούμε επίσης αν βρούμε καστάνιας 20Α ή και μεγαλύτερο, να αποφύγουμε τη χρήση 2ου ρελέ (του ισχύος)
και κάποια καλωδιάκια για τις συνδέσεις – γέφυρες μεταξύ των νέων υλικών με τα ήδη υπάρχοντα (ραγοδιακόπτης 2Χ40, ασφάλεια αυτόματη 1Χ20Α)
και μια αυτόματη ασφάλεια 10Α ή μικρότερη (κατά προτίμηση 2Α) για το βοηθητικό κύκλωμα που θα φτιάξουμε. ΜΗΝ τροφοδοτείτε το βοηθητικό από την 20Α του θερμοσίφωνα.
Υλικά εκτός πίνακα: Ένα μπουτόν με λαμπάκι. Το λαμπάκι χρειάζεται ώστε να βλέπουμε ότι το έχουμε ανοίξει, να μη το ξεχνάμε. Βέβαια υπάρχει και η λύση με τοποθέτηση παράλληλα ενός χρονικού στον πίνακα, που σημαίνει… πατάμε μπουτόν…. ανάβει το θερμοσίφωνο και κλείνει μόνο του όταν περάσει ο χρόνος που έχουμε ρυθμίσει το χρονικό εντός του πίνακα.
Μπορούμε να τοποθετήσουμε και δεύτερο λαμπάκι! Το ένα θα μας δείχνει ότι έχουμε πατήσει το μπουτόν και το δεύτερο ότι η θερμοκρασία έχει φτάσει στα επιθυμητά επίπεδα! Άρα μπορούμε να τον κλείσουμε.
Γενικότερα μπορεί να γίνει αυτό από όλους τους ορόφους ή από όλα τα σημεία που θέλουμε να τον ελέγχουμε. Όλα αυτά όμως, απαιτείται να έχουν καλώδια! Βέβαια, χωρίς καλώδιο, τι συζητάμε;
Πόσα καλώδια θέλουμε για να έχουμε αυτές τις λειτουργίες;
Ένα καλώδιο που θα πάει προς το μπουτόν. Ένα που θα γυρίσει στον πίνακα ώστε να οπλίσει το ρελέ καστάνιας, ένα που θα έχουμε για το λαμπάκι ON, ένα ακόμη που θα έχουμε για την περίπτωση που θέλουμε να βλέπουμε ότι έκλεισε ο θερμοστάτης στο θερμοσίφωνο (άρα να γνωρίζουμε ότι το νερό ζεστάθηκε) και ένα κοινό για τα δύο λαμπάκια (ουδέτερο ή αρνητικό-σε χαμηλή τροφοδοσία). Άρα 5 καλώδια, ένα ΝΥΜ διατομής 5Χ1,5 είναι ιδανικό.
Μην τοποθετείται άλλου είδους καλώδια όπως UTP και γενικά, μικρότερα από διατομής 1,5mm2, που βλέπω σε πολλές άθλιες εγκαταστάσεις, ακόμη και σε ξενοδοχεία 5 αστέρων. Μεγάλος κίνδυνος πυρκαγιάς!
Άρα, για το χειρισμό από διαφορετικά σημεία ή ορόφους ενός θερμοσιφώνου ή μιας συσκευής γενικότερα στο χώρο μας, αυτό που θα χρειαστούμε έξτρα σε κάθε χώρο είναι: Ένα μπουτόν και αν θέλουμε ενδείξεις τα αντίστοιχα καλώδια. Το μπουτόν χρειάζεται 2 συν ένα για κάθε ένδειξη.
Αν λοιπόν κάνουμε καινούργια εγκατάσταση στο σπίτι μας ή ανακαίνιση, όλα αυτά πρέπει να τα υπολογίσουμε. Σε διαφορετική περίπτωση θα βλέπουμε καλώδια να τρέχουν εξωτερικά.
Διαβάστε στο παρακάτω άρθρο τι είναι το χρονικό και τι κάνει: Χρονικό
Υπάρχουν ασύρματες λύσεις ώστε να αποφύγω τα καλώδια στο έτοιμο σπίτι μου;
Ναι υπάρχουν. Ρωτήστε τον προμηθευτή σας. Προσωπικά δε συστήνω ασύρματες λύσεις. Καλά όλα τα ασύρματα, αλλά έχουν ξεφύγει οι εταιρείες τελευταία και το μόνο που επιτυγχάνεται με τόσα ασύρματα, είναι να μπερδεύεται ο καταναλωτής και στο τέλος να σιχτιρίζει!! Ασύρματο το ένα, ασύρματο το άλλο, άδειασε η μπαταρία από το ένα, δώσε φόρτιση στο άλλο, ποιο κουμπι να πατήσω για το θερμοσίφωνα και ποιο για το ρολό!! Για να κονομάνε κάποιοι, τρελαίνουν τον καταναλωτή! Όχι ασύρματα αδέρφια!! Ότι μπορείτε με καλωδιάκι. Σίγουρο, σταθερό, ασυναγώνιστο και δε θα σας προδώσει ποτέ. Ας φαίνονται κάποια καλώδια, δε πειράζει. Απ το να χάσετε τον ύπνο σας, καλύτερα καλώδιο. Διαβάστε: Ασύρματος έλεγχος συσκευών ή Έξυπνες συσκευές΄
Χρονικό, για τον έλεγχο λειτουργίας θερμοσίφωνα
Το χρονικό είναι ένα ηλεκτρολογικό υλικό
που χρησιμεύει για τον έλεγχο χρόνου λειτουργίας ηλεκτρικών συσκευών, στις οποίες θέλουμε να ελέγχουμε πόσο χρόνο θα είναι σε λειτουργία. Αυτό έχει αρκετά οφέλη. Το κυριότερο είναι να μη ξεχνάμε να κλείσουμε κάποιες συσκευές, όπως πχ το θερμοσίφωνο! Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνουμε οικονομία στην κατανάλωση ρεύματος.
Ας το δούμε όμως στην πράξη...
Θέλουμε να ανάψουμε το θερμοσίφωνα. Όλοι πλέον γνωρίζουμε ότι ένα θερμοσίφωνο για να φτάσει να ζεστάνει το νερό μας στην επιθυμητή θερμοκρασία (που αυτή είναι οι 60 βαθμοί) χρειάζεται περίπου μισή ώρα με τρία τέταρτα (ανάλογα με το θερμοσίφωνα, τη χωρητικότητα σε λίτρα και την αντίσταση που έχει) και φυσικά τη θερμοκρασία περιβάλλοντος, αν είναι ταράτσα ο ηλιακός, ή αν είναι στο πατάρι ο κλασικός. Πολλοί θερμοσίφωνες είναι 3000Watt, άλλοι είναι στα 3500Watt και ο συνηθέστερος τύπος είναι αυτός των 80 λίτρων που έχουμε οι περισσότεροι στα σπίτια μας και έχει αντίσταση 4000Watt.
Πόσες φορές δεν έχει συμβεί να τον ξαχάσουμε αναμένο; Πόσες φορές δεν έχουμε φύγει από το σπίτι και γυρίζοντας το βράδι λέμε: Ωωωωωχ !!! Το θερμοσίφωνο !! Και τρέχουμε σαν παλαβοί να κατεβάσουμε το διακόπτη έντρομοι, μην κάψει κλάσματα της κιλοβατώρας παραπάνω, απο το 12άωρο που τον είχαμε ξεχασμένο.
Πόσες φορές δεν έχουμε βγεί βόλτα και μας τη σπάει που δε θυμόμαστε αν κλείσαμε το θερμοσίφωνα; Και αρχίζουμε τις προσευχές...
Πολλές φορές επίσης, ψάχνουμε για διάφορες πατέντες ή κατασκευές ή όργανα και αισθητήρες....και ρωτάμε τον τεχνικό μας για το τι λύση μπορεί να μας βρεί ώστε να μην ξεχνάμε το θερμοισίφωνα ανοιχτό και να μην κάνουμε συναίτερο τη ΔΕΗ (Όχι ότι δεν είναι, αλλά μην της δώσουμε ότι μας έχει απομείνει)
Μερικές από τις πατέντες σας αναφέρω παρακάτω...
1η λύση.... Μπορούμε να τοποθετήσουμε χρονοδιακόπτη.
Όμως ο χρονοδιακόπτης, ναι μεν κάνει τη δουλειά του χρονικού από πλευράς χρόνου, αλλά όποτε θέλει αυτός ! Δηλαδή, τον έχουμε ρυθμίσει να λειτουργεί συγκεκριμένες ώρες, πχ: 19:30 - 20:00. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε την οικονομία που επιθυμούμε, αλλά δεν έχουμε την αυτονομία που επιθυμούμε. Δηλαδή θα ξέρουμε ότι αύριο, στις 8 το βράδυ θα έχουμε ζεστό νερό για να κάνουμε μπάνιο ή να πλύνουμε πιάτα κλπ. Τι γίνεται όμως πριν τις 8 το βράδυ; Τίποτα, το νερό είναι κρύο και περιμένει το χρονοδιακόπτη ώστε να βάλει μπρός το θερμοσίφωνα. Δηλαδή κάθε βράδυ θα κάνουμε το μπάνιο μας μετά τις 8. Οπότε αν χρειαστούμε ζεστό νερό νωρίτερα, θα πρέπει να ανάψουμε εμείς το θερμοσίφωνα χειροκίνητα με κάποιο διακόπτη By pass. Πες ότι έγινε κι αυτό. Έλα που στις 19:30 θα ξαναπάρει μπρός αφού έτσι είναι ρυθμισμένος....Οπότε εγώ προσωπικά απορρίπτω τη λύση του χρονοδιακόπτη για ΟΙΚΙΑΚΗ χρήση.
Για επαγγελματική χρήση, η λύση του χρονοδιακόπτη είναι καλύτερη, διότι ζεστό νερό υπάρχει τις ώρες εργασίας ανάβοντας το θερμοσίφωνο τις ώρες που έχουμε ορίσει.
2η λύση..... μπορούμε να έχουμε το κλασικό άναμα του θερμοσίφωνα, αλλά ΔΕΝ θέλω ρε παιδί μου να ξεχνιέται ανοιχτός...τι κάνω;
Τοποθετώ ένα φάρο, ή μια σειρήνα, ή ακόμη καλύτερα μια φαροσειρήνα !!!
Οπότε το νερό όταν φτάσει στη θερμοκρασία που θέλουμε θα αρχίσουν να βαράνε συμπράγκαλα μεσα στο σπίτι. Αρκετά καλή λύση, εφόσον θα έχουμε λειτουργία χειροκίνητη όποτε θέλουμε και ένδειξη με φώς και ήχο με το που η θερμοκρασία είναι στη ...θέση της.
3η λύση.... εδώ θα περάσουμε στο χρονικό.
Το χρονικό είναι μια συσκευή, κάτι σαν τον αυτόματο κλιμακοστασίου, τον οποίο όλοι ξέρουμε. Μόλις μπαίνουμε σε μια πολυκατοικία πατάμε το μπουτόν και ΔΕΝ ξανα ασχολούμαστε με το σβήσιμο των φώτων. Θα κλείσουν μετά από όσο χρόνο τα έχει ρυθμίσει ο τεχνικός. Συνήθως όμως οι αυτόματοι κλιμακοστασίου, δεν είναι απολύτου ακριβείας και δεν έχουν ρύθμιση για τόση ώρα όση έχει τη δυνατότητα το χρονικό. Το χρονικό έχει τη δυνατότητα έως 1 ώρας (υπέρ αρκετή για τους 60 βαθμούς είναι η μισή ώρα) και η συσκευούλα αυτή έχει και ηχητική ειδοποίηση !!! Τοποθετείται εύκολα. Τοποθετείται εντός του ηλεκτρολογικού μας πίνακα και παρακάτω έχουμε και το σχεδιάγραμμα σύνδεσης για τον Ηλεκτρολόγο...
Εννοείτε ότι μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε και για ηλιακό, για τις ημέρες με συννεφιά που αναγκαζόμαστε να ανάψουμε και το ηλιακό μας.
Κατά τη γνώμη μας, μια πολύ καλή λύση για οικιακή χρήση. Ίσως η καλύτερη προς το παρόν τουλάχιστον, όσο αφορά την οικονομία ρεύματος. Για περισσότερη οικονομία, απλά ξηλώνουμε την παροχή του θερμοσίφωνα ή του ηλιακού και κάνουμε το μπάνιο μας με νερό θερμοκρασίας περιβάλλοντος !
Χειρισμός ηλεκτρικής συσκευής από πολλά σημεία
Σε κάποιες περιπτώσεις θέλουμε να χειριζόμαστε μια συσκευή από δύο ή περισσότερες μεριές.
Ένα παράδειγμα είναι ο χειρισμός του θερμοσιφώνου από δύο ορόφους.
Αυτό μπορεί να γίνει με τη χρησιμοποίηση ενός ρελέ καστάνιας και μέσω μπουτόν ανοικτής επαφής.
Οι πολλές θέσεις τοπικών ελέγχων ενός ρελέ καστάνιας επιτυγχάνονται με την παράλληλη σύνδεση μεταξύ των μπουτόν ελέγχου ανοικτής επαφής (1 ΝΟ).
Τα ρελέ καστάνιας εσωτερικά, περιλαμβάνουν:
α. πηνίο με τάση λειτουργίας 12V, 24V, 230V AC ή 6V, 12V, 115VDC, εμείς θα χρησιμοποιήσουμε με πηνίο 230V AC
β. οπλισμό που έλκεται προς το πηνίο όταν αυτό διαρρέεται από ρεύμα,
γ. ελατήριο επαναφοράς του οπλισμού στην αρχική του θέση,
δ. δίσκο οδοντωτού τροχού μιας κατεύθυνσης περιστροφής (καστάνια),
ε. μοχλίσκο ώθησης της καστάνιας και
στ. επαφές για τη σύνδεση του φορτίου, ονομαστικού ρεύματος 16 Α ή 32Α που ενεργοποιούνται ή απενεργοποιούνται με την περιστροφή της καστάνιας.
Στο εξωτερικό μέρος τους τα ρελέ καστάνιας, διαθέτουν χειροκίνητο μοχλό για χειρισμό και ένδειξη της θέσης των επαφών του, δηλαδή, αν πρόκειται για τη λειτουργία «εντός» ή «εκτός» (Ι/Ο) του διακόπτη.
Διαφορά κοινών ρελέ με τα ρελέ καστάνιας
Τα κοινά ρελέ όταν πάρει τάση το πηνίο τους Α1-Α2 ενεργοποιούνται και οι επαφές τους αλλάζουν κατάσταση. Όταν η τάση κοπεί τότε απενεργοποιείται και το ρελέ.
Τα ρελέ καστάνιας αλλάζουν την κατάσταση των επαφών τους κάθε φορά που εφαρμόζεται τάση στα άκρα του πηνίου τους Α1 – Α2, είτε υπό μορφή παλμού, είτε υπό μορφή διαρκούς τάσης.
Μετά την άρση της εφαρμογής τάσης στα άκρα του πηνίου τους Α1 – Α2 (ή μετά τη λήξη του εφαρμοζόμενου παλμού) η κατάσταση των επαφών διατηρείται στη θέση που πήρε κατά τη στιγμή της τελευταίας εφαρμογής της τάσης και δεν επανέρχεται λόγω του μηχανισμού της καστάνιας.
Συνοπτικά, κατά τη λειτουργία ενός ρελέ καστάνιας με μια ανοιχτή επαφή 1 – 2 (1 ΝΟ) για την ενεργοποίηση του συνδεδεμένου σε αυτήν φορτίου Α, μέσω της επίδρασης των παλμών ρεύματος που αποστέλλονται από το μπουτόν στα άκρα του πηνίου Α1 – Α2, έχουμε τα στάδια μεταγωγής που φαίνονται στο παρακάτω σχήμα:
Πιο συγκεκριμένα, στο προηγούμενο σχέδιο έχουμε:
1. με τον πρώτο παλμό κλείνει η επαφή και ενεργοποιείται το φορτίο Α
2. με τον δεύτερο παλμό ανοίγει η επαφή και απενεργοποιείται το φορτίο Α (0)
3. με τον τρίτο παλμό κλείνει η επαφή και ενεργοποιείται το φορτίο Α
4. με τον τέταρτο παλμό ολοκληρώνεται ο κύκλος λειτουργίας και η επαφή 1 – 2 επιστρέφει στην αρχική της κατάσταση, δηλαδή, ανοίγει και απενεργοποιείται το φορτίο Α (0).
Επίσης για το χειρισμό της συσκευής από πολλές θέσεις, εκτός από το ρελέ καστάνιας θα χρειαστούμε:
Μια αυτόματη ασφάλεια L+N για να ασφαλίσουμε τη συσκευή
Μια αυτόματη ασφάλεια 2Α για να ασφαλίσουμε το πηνίο του ρελέ καστάνιας
Μπουτόν ράγας με ή χωρίς λαμπάκι
Ενδεικτικό λαμπάκι
Σε κάποιες περιπτώσεις ρελέ ισχύος
Στο παρακάτω σχήμα φαίνεται η συνδεσμολογία ενός θερμοσιφώνου με τη βοήθεια ενός ρελέ καστάνιας 32Α και ενός μπουτόν-λαμπάκι για να έχουμε και οπτικό έλεγχο όταν πάει ρεύμα στο θερμοσίφωνο
Στο παρακάτω σχήμα φαίνεται η δυνατότητα χειρισμού του θερμοσιφώνου από δύο μπουτόν-λαμπάκι.
Στο παρακάτω σχήμα προσθέσαμε και ένα επιπλέον λαμπάκι για να έχουμε οπτικό έλεγχο, όχι μόνο όταν πάει ρεύμα στο θερμοσίφωνο, αλλά και όταν δεν έχει πιάσει θερμοκρασία.
Στο παρακάτω σχήμα ο χειρισμός της συσκευής γίνεται μέσω ενός ρελέ ισχύος σε περίπτωση που η συσκευή έχει ρεύμα λειτουργίας παραπάνω από 32Α. Ρελέ καστάνιας δεν βγαίνουν με περισσότερα από 32Α ή τουλάχιστον δεν ξέρω εγώ.
Τέλος υπάρχει και η παρακάτω συνδεσμολογία στην οποία δεν χρησιμοποιώ ρελέ καστάνιας παρά μόνο ρελέ ισχύος και διπλή μπουτονιέρα ανοικτής-κλειστής επαφής για start-stop. Τη συγκεκριμένη δεν τη συνιστώ γιατί στον επόμενο όροφο θα πρέπει να πάνε 6 αγωγοί αντί για 4.
Οι παραπάνω λύσεις αφορούν μια νέα εγκατάσταση. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που το θερμοσίφωνο βρίσκεται στο ισόγειο και εμείς αποφασίσουμε να το ελέγχουμε από τον πάνω όροφο, αλλά δεν θέλουμε να σκάψουμε για να περάσουμε τα απαραίτητα καλώδια;
Μια λύση είναι να χρησιμοποιήσουμε έναν ασύρματο πομπό-δέκτη με τον οποίο θα ελέγχουμε το ρελέ ισχύος του θερμοσίφωνα από τον πάνω όροφο.
Ο πομπός θα βρίσκεται στον πάνω όροφο και ο δέκτης στον κάτω.
Τι είναι ποµπός γενικής χρήσης?
Ο ποµπός γενικής χρήσης RF χρησιµοποιείται για την µετατροπή οποιουδήποτε µπουτόν (όχι διακόπτη) σε ασύρµατο ποµπό.Ελέγχει ασύρµατους δέκτες όπως: δέκτες γενικής χρήσης, µικτά στοιχεία ή πρίζες.Τοποθετείται μέσα στο κουτί του συμβατικού διακόπτη.
Υπάρχει βέβαια και έτοιμος εντοιχισμένος ή φορητός πομπός με μπαταρία
Τι είναι δέκτης γενικής χρήσης?
Ο δέκτης ρελέ γενικής χρήσης χρησιµοποιείται για τον έλεγχο ενός ηλεκτρικού φορτίου (λάµπα οροφής, ανεµιστήρας, κτλ) αποµακρυσµένα από έναν RF ποµπό (µπουτόν µε µπαταρία, τηλεχειριστήριο).
Ο δέκτης ρελέ μπορεί να τοποθετηθεί με διάφορους τρόπους:
- σε χωνευτό κουτί στην οροφή με ελάχιστο βάθος 40 mm.
- κρυμμένο σε πλαφονιέρα. Η λάμπα μπορεί να στερεωθεί με την βοήθεια ενός γάντζου.
- κρυμμένο σε ψευδοροφή
- σε πλαστικό κουτί επίτοιχης τοποθέτησης
Επίσης θα πρέπει να προσέξουμε στα χαρακτηριστικά του πομπού δέκτη την εμβέλειά του, όχι σε ελεύθερο χώρο αλλά για εσωτερικό χώρο.
Να ευχαριστήσουμε τους ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΥΣ της 1ης ΕΠΑΣ ΟΑΕΔ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ για το εκπληκτικό τεχνολογικό περιεχόμενο και τα υπέροχα άρθρα που δημοσιεύουν στο blog τους.