Τι είναι και τι κάνει ο Ανιχνευτής καλωδίων ( toner , cable tester )

Αποτέλεσμα εικόνας για Intellitone Pro 200 της Fluke

Ο ανιχνευτής καλωδίων (ή γεννήτρια σήματος ή toner) είναι μια συσκευή η οποία βοηθά στον εντοπισμό ενός συγκεκριμένου καλωδίου ανάμεσα σε πολλά.

Τα toners χρησιμοποιούνται κυρίως από τεχνικούς δικτύων και τηλεφώνων, αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό οποιουδήποτε ζεύγος καλωδίων (ρεύματος, ομοαξονικά κτλ) αρκεί να μην βρίσκονται υπό τάση.

Ανιχνευτής καλωδίων Fluke Intellitone Pro 200

Τα toners αποτελούνται απ'ο δύο μέρη, τη γεννήτρια σήματος και τον ανιχνευτή. Η γεννήτρια συνδέεται στην μία άκρη του καλωδίου και όταν ο ανιχνευτής βρίσκεται κοντά σε οποιοδήποτε σημείο του καλωδίου παράγει έναν ηχητικό τόνο.

Πρακτικές εφαρμογές

Ένα τυπικό πρόβλημα είναι όταν μία πρίζα Ethernet σταματήσει να δουλεύει. Το πρώτο βήμα είναι να την ανοίξουμε και να ελέγξουμε τις συνδέσεις.

Εφόσον οι συνδέσεις είναι εντάξει και το πρόβλημα παραμένει, τότε δύο τινά συμβαίνουν. Ή το καλώδιο κάπου στη διαδρομή του είναι κομμένο ή τσακισμένο, ή κάποιο πρόβλημα υπάρχει εκεί που συνδέεται η άλλη άκρη του, δηλαδή συνήθως ένα switch στο server room μέσω ενός patch panel.

Οπότε το επόμενο βήμα είναι να βρούμε την άλλη άκρη του καλωδίου στο server room. Ακούγεται απλό, όμως ένα τυπικό server room μοιάζει κάπως έτσι:

Κάποιος θα χρειαζόταν ώρες μέχρι να βρει την άλλη άκρη του καλωδίου χειροκίνητα μέσα σε αυτό το χαμό. Εδώ είναι που το toner βοηθάει αφάνταστα. Απλά συνδέουμε τον πομπό στην πρίζα, και μετά πάμε στο sever room και περνάμε το δέκτη πάνω από τα καλώδια. Ο δέκτης θα εντοπίσει το σήμα και όσο πιο κοντά βρίσκεται στο σωστό καλώδιο, τόσο πιο δυνατό θα είναι το ηχητικό σήμα.

Αρχικά είχα το απλό κλασσικό μπλέ toner της Central που έχουν και οι τεχνικοί του ΟΤΕ. Το πρόβλημα της είναι ότι η εμβέλεια είναι αστεία, δηλαδή πρέπει ο ανιχνευτής πρακτικά να εφάπτεται με το καλώδιο για να πιάσει τον τόνο, ενώ λόγω του ότι είναι αναλογική, πιάνει αντανακλάσεις του σήματος καθώς και παρεμβολές από κοντινά καλώδια ρεύματος και μπορεί να δυσκολέψει τον εντοπισμό.

Γι αυτό το λόγο αποφάσισα να πάρω το toner της Fluke, που οι δυνατότητές του αξίζουν και το τελευταίο ευρώ.

Η συσκευή έρχεται σε συσκευασία blister:

Εκτός απο τη γεννήτρια και το δέκτη η συσκευασία περιέχει: 2 καλώδια ethernet, 2 καλώδια τηλεφώνου, έναν αντάπτορα για ομοαξονικά καλώδια, ένα ζεύγος καλωδίων μαύρο/κόκκινο με κροκοδειλάκια, δύο λουράκια, δύο μπαταρίες 9 Volt και ένα CD με το manual.

Θήκη μεταφοράς δεν έχει, την πουλάνε έξτρα για 20 ευρώ!

Η γεννήτρια και ο ανιχνευτής εκτός της συσκευασίας:

Οι συνδέσεις της γεννήτριας:

Η γεννήτρια

Ο χειρισμός της γεννήτριας γίνεται μέσω ενός περιστροφικού διακόπτη 5 θέσεων: OFF, SERVICE, “Κεραία”, “Ηχείο” και “Ω”

Στην θέση SERVICE γίνεται εντοπισμός της διαθέσιμης υπηρεσίας, όταν έχει συνδεθεί καλώδιο τηλεφώνου ή Ethernet. Αν για παράδειγμα υπάρχει τηλεφωνικό σήμα στην γραμμή 1 (επαφές 3 και 4 στο RJ11) θα ανάψει το πάνω-πάνω led πράσινο. Αν υπάρχει σήμα και στην γραμμή 2 (επαφές 2 και 5) θα ανάψει και το επόμενο.

Η συσκευή επίσης μπορεί να εντοπίσει και την πολικότητα της τηλεφωνικής γραμμής. Αν τα led ανάψουν κόκκινα τότε η πολικότητα είναι αντεστραμμένη. (Αυτό είναι χρήσιμο μόνο σε πολύ παλιά τηλεφωνικά κέντρα, αλλιώς η πολικότητα δεν έχει σημασία). Επίσης δουλεύει τόσο για POTS, όσο και για ISDN.

Σε περίπτωση που συνδέσουμε καλώδιο Ethernet του οποίου η άλλη άκρη βρίσκεται πάνω σε switch, τότε θα αρχίσει το τρίτο κατά σειρά led να εναλλάσσεται μεταξύ κόκκινου και πράσινου, όπου κόκκινο σημαίνει ότι το ζεύγος 1-2 του RJ45 λειτουργεί, ενώ πράσινο ότι το ζεύγος 3-6 του RJ45 λειτουργεί. Αυτό μας δείχνει ταυτόχρονα πως και υπάρχει επικοινωνία με το switch και πως το καλώδιο είναι καλό (τουλάχιστον για δίκτυα 10/100). Αν για παράδειγμα ανάβει μόνο κόκκινο ή μόνο πράσινο τότε υπάρχει κάποιο πρόβλημα με το καλώδιο ή το switch.

Δεν μπορεί να εντοπίσει σήμα ADSL, αλλά ας μην τα θέλουμε και όλα δικά μας!

Στην θέση “Κεραία”, η γεννήτρια στέλνει ψηφιακό τόνο στο καλώδιο για τον εντοπισμό, ενώ στην θέση “Ηχείο” στέλνει αναλογικό σήμα.

Τέλος στη θέση “Ω” η συσκευή εκτελεί έλεγχο συνέχειας (continuity test) χρησιμοποιώντας τα καλώδια με τα κροκοδειλάκια. Δεν έχει διαφορά από το αντίστοιχο τεστ που κάνουν και όλα τα πολύμετρα.

Ο ανιχνευτής

Ο ανιχνευτής έχει επίσης έναν περιστροφικό διακόπτη με 5 θέσεις, OFF, “Κεραία (υψηλή ευαισθησία)”, “Κεραία (χαμηλή ευαισθησία)”, “Ηχείο” και “CABLE MAP”

Στις πρώτες δύο θέσεις “Κεραία (υψηλή ευαισθησία)”, “Κεραία (χαμηλή ευαισθησία)” εντοπίζει ψηφιακό σήμα, όταν έχουμε βάλει την γεννήτρια στη θέση “Κεραία”, ενώ στην θέση “Ηχείο” εντοπίζει αναλογικό σήμα, όταν έχουμε βάλει τη γεννήτρια στην αντίστοιχη θέση.

Στην θέση “CABLE MAP” ελέγχει καλώδια ethernet και τηλεφώνου τα οποία απο τη μία πλευρά έχουμε συνδέσει στη γεννήτρια και από την άλλη στην θύρα RJ45 του ανιχνευτή. Η λειτουργία του εδώ είναι ακριβώς ίδια με τα πάμφθηνα κινέζικα cable testers. Εδώ το πλεονέκτημα είναι ότι δεν έχει σημασία σε ποια κατάσταση λειτουργίας βρίσκεται η γεννήτρια. Δηλαδή μπορούμε να κάνουμε tracking του καλωδίου και μόλις εντοπίσουμε την άκρη του, την βάζουμε στον ανιχνευτή και κάνουμε κατευθείαν και έλεγχο του καλωδίου. Με τις απλές κινέζικες συσκευές, πρέπει να πας πίσω στην γεννήτρια (η οποία πιθανόν βρίσκεται σε άλλο δωμάτιο ή άλλο όροφο του κτηρίου) να γυρίσεις τον διακόπτη και μετά πάλι πίσω στην άλλη άκρη του καλωδίου για τον έλεγχο.

Πιθανόν κάποιος να παρατηρήσει ότι δεν έχει ένδειξη για τον έλεγχο της θωράκισης (Ground) του καλωδίου. Στο manual περιγράφεται μια πολύπλοκη διαδικασία με την οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί το led SYNC για τον έλεγχο της θωράκισης. Εργονομικό φάουλ εδώ για μια συσκευή αυτού του επιπέδου, μάλιστα για ένα feature που έχουν όλα τα αντίστοιχα κινέζικα tester αν και γενικά ο έλεγχος της θωράκισης δεν είναι κάτι που γίνεται συχνά.

Ο ανιχνευτής έχει ένα ενσωματωμένο ηχείο το οποίο αναπαράγει τον τόνο, ένα ποτενσιόμεντρο για ρύθμιση της έντασης, καθώς και υποδοχή για ακουστικά.

Στην Πράξη

Αφού έχουμε βάλει την γεννήτρια στην μία άκρη του καλωδίου, στην ψηφιακή ή αναλογική θέση, βάζουμε και τον ανιχνευτή στην ανάλογη θέση και περνώντας τον κοντά από το καλώδιο θα ακουστεί από το ηχείο ο τόνος, ενώ τα led από 1 έως 8 θα αρχίσουν να ανάβουν ανάλογα με την απόσταση από την οποία βρίσκεται η μύτη του ανιχνευτή από το καλώδιο με το 8 να σημαίνει “κοντά” ενώ το 1 “μακρυά”. Αντίστοιχα και η ένταση του τόνου θα δυναμώνει όσο πιο κοντά βρισκόμαστε.

Σύμφωνα με το manual, ο ψηφιακός τόνος είναι για καλώδια Ethernet, ενώ για απλά ζεύγη καλωδίων χρησιμοποιούμε τον αναλογικό τόνο. Στην πράξη, ο εντοπισμός με αναλογικό τόνο είναι το ίδιο άθλιος όπως και με την παλιά μου γεννήτρια.

Αντίθετα με τον ψηφιακό τόνο ο εντοπισμός γίνεται παιχνιδάκι, ακόμα και σε ζεύγη καλωδίων που θεωρητικά δεν δουλεύει τόσο καλά. Βάζοντας τον ανιχνευτή στη θέση υψηλής ευαισθησίας μπορεί να εντοπίσει το καλώδιο από απόσταση μεγαλύτερη του ενός μέτρου. Μπορούμε έτσι άνετα να εντοπίσουμε και την διαδρομή που ακολουθεί εντοιχισμένο καλώδιο, ακόμα και πίσω από σοβά, πλακάκια, έπιπλα κτλ. Επειδή ακριβώς είναι τόσο μεγάλη η εμβέλεια, όταν φτάσουμε στο σημείο τερματισμού των καλωδίων πρέπει να βάλουμε τον ανιχνευτή στη θέση μειωμένης ευαισθησίας για να βρούμε ποιο είναι το συγκεκριμένο καλώδιο.

Στο δια ταύτα

Η Fluke Intellitone 200 Pro, παρά το υψηλό κόστος της σε σχέση με άλλες αντίστοιχες συσκευές, θα αποσβέσει πολύ γρήγορα τα χρήματά της καθώς με τις εξελιγμένες λειτουργίες της μειώνει κατά πολύ τον απαιτούμενο χρόνο για troubleshooting μιας τηλεφωνικής ή δικτυακής εγκατάστασης.

Το αγγλικό manual για όποιον ενδιαφέρεται είναι εδώ: http://fubar.gr/wp-content/uploads/2014/01/Man_Users_r0_IT200ItelliTonePro_us.pdf

Υπάρχει και το σετ ανίχνευσης καλωδίων Fluke Networks IntelliTone 200 Toner and Probe Kit (MT-8200-60K) που ανιχνεύει τη διαδρομή των καλωδίων χρησιμοποιώντας ψηφιακή τεχνολογία για ακριβέστερη λήψη του σήματος. Επίσης εκτελεί ελέγχους βασικών προβλημάτων καλωδίωσης όπως ανοικτοκυκλώματα, βραχυκυκλώματα κ.α. σε RJ11 και RJ45 συνδετήρες.

· Ανακαλύπτει καλώδια που άλλοι ανιχνευτές δεν μπορούν να βρουν

· Πραγματοποιεί ευθειομέτρηση δικτυακών καλωδίων (UTP, FTP κ.α.) προσδιορίζοντας κοινά σφάλματα τερματισμών καλωδίων.

· Η έξυπνη διαδικασία ψηφιακού σήματος του IntelliTone απορρίπτει τον θόρυβο και τα λανθασμένα σήματα.

· Ευδιάκριτη, οπτική σήμανση απλοποιεί τον εντοπισμό καλωδίων σε θορυβώδη περιβάλλοντα.

· Εκπέμπει με ασφάλεια και ευκρίνεια σε ενεργά δίκτυα.

· Πραγματοποιεί ελέγχους συνέχειας καλωδίων.

· Εντοπίζει και προσδιορίζει συνδέσεις Ethernet 10/100/1 Gb.

· Προσδιορίζει και εντοπίζει τηλεφωνική υπηρεσία και την πολικότητά της.

Βασικά τεχνικά χαρακτηριστικά

Εφαρμογές: Όλα τα καλώδια χαλκού, συμπεριλαμβανομένων; 75 ή 50 Ohm ομοαξονικό, δικτύων 10 Base-T ή 10/100 Base-T, τηλεφωνίας και UTP καλώδια.
Legacy tone: Μπορεί να εκπέμψει και να ανιχνεύσει τόνο 1ΚΗz.
Θύρες πομπού: Θύρα Mod 8 για παραγωγή ηχητικού τόνου σε όλα τα τέσσερα (4) ζεύγη των UTP / STP καλωδίων. Θύρα για συνδετήρες τύπου F για ομοαξονικά καλώδια. Θύρες για banana Jack (2).
Ανίχνευση τόνου: Ανιχνεύει ψηφιακό σήμα IntelliTone™ και αναλογικό σήμα 1 kHz από αναλογικούς πομπούς.
Δείτε το εδώ

Στα παρακάτω video μπορείτε να δείτε τη λειτουργία του